رقم بدهی آب افغانستان به ایران مشخص شد/ واکنش رسمی تهران به ادعای طالبان
تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۹۷۱۲۴
به گزارش صدای ایران،«اطلاعات آنلاین»،«حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور در جریان سفر به استان سیستان و بلوچستان با تاکید بر این مطلب که موضوع آب هیرمند حق مردم منطقه و سیستان و بلوچستان است که در معاهدات و قراردادها آمده و مردم از این آب در چاه نیمه ها استفاده می کردند، خطاب به حاکمان افغانستان گفت که این مطلب را عادی تلقی نکنند و موضوع را جدی بدانند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: اخطار می دهم حق مردم سیستان و مردم سیستان وبلوچستان را سریعتر بدهند.
طالبان در واکنش به این اظهارات بیانیه ای قابل تامل را صادر کرد.
امروز معاونت حقوقی رئیس جمهور، دفتر رسانه‌ای معاونت حقوقی رئیس جمهور در واکنش به اظهارات اخیر مقامات افغانستان در خصوص حقوق متقابل نسبت به رود هیرمند و تکلیف کشور مذکور برای تحویل ۸۲۰ میلیون لیتر مکعب آب به ایران، بیانیه‌ای منتشر کرده است.
متن این بیانیه به این شرح است:
۱) هیرمند، رودخانه‌ای بین‌المللی است و هر دو دولت ایران و افغانستان، حق برابری در استفاده از آب این رود دارند. بنابراین، دولت افغانستان نمی‌تواند با اقدامات یکجانبه خود، مانع از بهره‌برداری ایران از آب رودخانه هیرمند شود.
۲) نقش قابل توجه هیرمند در تأمین آب آشامیدنی سالم مردم سیستان، توسعه اقتصادی- اجتماعی و تعدیل شرایط زیست محیطی منطقه، موجب شده تا هرگونه تغییر در مناطق بالادست، از جمله انسداد یا انحراف رودخانه، بر حقوق بنیادین ساکنان این منطقه از جمله حق بر دسترسی مردم به آب آشامیدنی کافی و سالم، حق بر محیط زیست سالم، حق بر سلامت و حق بر استانداردهای مناسب زندگی آنان آثار منفی برجای گذارد.
۳) معاهده راجع به آب رود هیرمند که در سال ۱۳۵۱ بین ایران و افغانستان منعقد گردید چارچوب اصلی تنظیم روابط دو کشور در موضوع هیرمند را تشکیل می‌دهد. بر اساس ماده ۲ این سند، افغانستان به تحویل ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب به ایران در سال‌های نرمال و فوق نرمال، مکلف شده است. این کشور در ماده ۵ این معاهده متعهد شده مرتکب اقدامی نشود که ایران را بعضاً یا کلاً از حقابه هیرمند محروم سازد. اقدام افغانستان در احداث سد کمال خان و انسداد و انحراف جریان رودخانه هیرمند به شوره‌زار گود زره، در صورتی که مانع از دریافت حقابه مقرر شده برای ایران گردد، نقض مواد ۲ و ۵ آن معاهده است.
همچنین عدم همکاری افغانستان در احداث ابنیه فنی لازم مشترک، مغایر با تعهدات مندرج در ماده ۷ این معاهده محسوب می‌شود. لازم به اشاره است در سال گذشته انحراف جریان آب به سمت گود زره مانع جریان طبیعی رودخانه به سمت تالاب هامون و منجر به وقوع خساراتی از جمله خسارات زیست محیطی شده است.
۴) حاکمان افغانستان بارها مدعی وقوع خشکسالی و عدم وجود آب کافی برای تأمین حقابه ایران شده‌اند. در این رابطه باید اظهار داشت که این ادعایی است که افغانستان به عنوان طرف مدعی باید آن را ثابت نماید و اثبات آن نیز، از طرق علمی و اعتبارسنجی وضعیت از سوی کارشناسان (کمیساران) ایرانی در چارچوب سازکارهای مقرر در عهدنامه از جمله ماده ۵ پروتکل اول آن میسر است. حتی بر فرض اثبات این ادعا، صرف وقوع خشکسالی دلیلی بر عدم اعطای حقابه به ایران نیست بلکه مواد ۴ و ۱۱ این معاهده، چگونگی اقدام در شرایط خشکسالی و تعدیل حقابه را مشخص کرده‌اند. به این ترتیب، محملی برای عدم امکان اجرای تعهدات معاهده از سوی افغانستان به ادعای خشکسالی، باقی نمی‌ماند.
۵) حیات تالاب‌های هامون به جریان رود هیرمند وابسته است. این تالاب‌ها به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره در یونسکو به ثبت رسیده‌اند. تالاب‌های هیرمند و صابری نیز به عنوان تالاب‌های مهم بین‌المللی ذیل کنوانسیون ۱۹۷۱ رامسر در ارتباط با تالاب‌های بین‌المللی به ویژه تالاب‌های زیستگاه پرندگان آبزی ثبت شده و زیستگاه جانوران و گیاهان متعددی می‌باشند. بنابراین، دولت افغانستان در راستای اجرای تعهدات خود ذیل معاهدات زیست محیطی مرتبط، به ویژه مواد ۳، ۵ و ۸ کنوانسیون ۱۹۹۲ تنوع زیستی متعهد به اختصاص و اعطای حقابه زیست محیطی این تالاب‌ها است. در حالی که اجرای طرح‌های توسعه‌ای مانند احداث سد کمال خان و بخش آباد در مناطق بالادست این حوضه آبریز، می‌تواند آثار سوء گسترده‌ای بر پایداری این تالاب‌ها داشته باشد.
۶) افغانستان به استناد قواعد عرفی بین‌المللی مکلف است به ارزیابی آثار زیست‌محیطی فرامرزی اقدامات توسعه‌ای خود (از جمله احداث سدها) پرداخته و به گونه‌ای عمل نکند که آسیب قابل توجهی به محیط زیست دولت‌های همسایه وارد نماید. خشک شدن تالاب‌های هامون در اثر سدسازی‌های افغانستان و انحراف جریان هیرمند، مصداق بارزی از ایراد آسیب قابل توجه زیست محیطی فرامرزی است.
۷) مقامات افغانستان در اظهارات و بیانیه‌های خود مکرراً بر پایبندی نسبت به معاهده هیرمند تأکید کرده‌اند اما مطالبه اصلی جمهوری اسلامی ایران از حاکمان افغانستان، پایبندی عملی همراه با حسن نیت به معاهده پیرامون آب رود هیرمند است. اثبات حسن نیت مقامات افغانستان در راستای اجرای تعهدات خود ذیل این سند، از طریق همکاری در استفاده از ظرفیت‌های مندرج در معاهده هیرمند برای تبادل اطلاعات و حل کارشناسانه اختلافات امکان‌پذیر است.
۸) مطابق ماده ۹ معاهده هیرمند و ماده ۲ پروتکل دوم آن، حل و فصل اختلافات پیرامون تفسیر یا اجرای مواد این معاهده، در مرحله اول از طریق سازکار مذاکرات دیپلماتیک و مساعی جمیله مرجع ثالث صورت خواهد گرفت و در صورت عدم رفع اختلاف مطابق دو روش قبل، از طریق مراجعه به حکمیت (داوری) انجام خواهد شد. بدیهی است ارجاع موضوع به حکمیت (داوری) در چارچوب معاهده مذکور ظرفیت لازم برای احقاق حقوق حقه ملت ایران را فراهم خواهد آورد.
۹) با این اوصاف، جمهوری اسلامی ایران راهکار نهایی حل پایدار اختلافات راجع به رود هیرمند را همکاری ایران و افغانستان بر مبنای اصل حسن همجواری و پایبندی به تعهدات بین‌المللی می‌داند و در صورت عدم اجرای تعهدات معاهده هیرمند توسط افغانستان، ضمن محفوظ دانستن حقوق خود در استفاده از طرق مسالمت‌آمیز حل و فصل اختلافات بین‌المللی مطابق ماده ۹ آن معاهده و یا درصورت لزوم، توسل به اقدام متقابل، بر مسئولیت بین‌المللی افغانستان و ضرورت فوری بازگشت به تعهدات بین‌المللی تأکید دارد.
منبع: صدای ایران
کلیدواژه: حقابه ایران از هیرمند طالبان افغانستان معاهده هیرمند اجرای تعهدات زیست محیطی رود هیرمند بین المللی تالاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت sedayiran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صدای ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۹۷۱۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حضور ۷ گونه پرنده مهاجر در تالاب بین‌المللی هامون
تالاب بین‌المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است مدت‌ها این دریاچه محل زندگی انواع موجودات و پرندگان مهاجر بوده؛ ولی چند سالی است که آب به دلیل بدعهدی افغانستان به دریاچه نمی‌رسد و دیگر خبری از آن آب و آبادانی سابق نبود.
وسعت دریاچهٔ هامون در زمان پرآبی ۵ هزار و ۶۶۰ کیلومترمربع است که از این مقدار ۳ هزار و ۸۲۰ کیلومترمربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. با این اوصاف، دریاچهٔ هامون وابسته به رودخانهٔ هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.
مهدی امیری، رئیس اداره محیط‌زیست زابل بیان کرد: تالاب بین‌المللی هامون یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های پرندگان مهاجر آبزی، کنار آبزی و خشکی زی محسوب می‌شود؛ بنابراین بسیاری از گونه‌های پرندگان با خاستگاه‌های متفاوت و گونه‌های زیادی از پرندگان در معرض خطر در این منطقه جهت زمستان‌گذرانی و جوجه‌آوری می‌کردند.
وی افزود: بعد از چندین سال خشکسالی‌های در حوزه سیستان این موضوع باعث گردید، تالاب بین‌المللی هامون دچار بحران بی‌آبی و تغییر مسیر پرندگان به مکان‌های دیگر شود.
امیری با اشاره به ورود سیلاب به منطقه سیستان و تالاب بین‌المللی هامون تأکید کرد: امسال با ورود آب به تالاب هامون شاهد بازگشت پرندگان به ذخیره‌گاه زیست‌کره هامون هستیم و امیدوارم با تداوم آب ورودی به حوزه سیستان شاهد ماندگاری هر چه بیشتر پرندگان و تخم‌گذاری پرندگان مهاجر در بستر تالاب باشیم.
رئیس محیط‌زیست زابل تصریح کرد: این اداره در سال‌های اخیر اقدام به گودبرداری مکان‌های در بستر تالاب نموده تا با ورود آب به تالاب و پر شدن این گودال‌ها شرایط برای ماندگاری پرندگان مهاجر و حیات‌وحش موجود در پناهگاه حیات‌وحش بیشتر شود.
امیری افزود: اکنون شاهد حضور پرندگان آبزی مهاجری همچون فلامینگو، اگرت، چوب‌پا پرستو دریایی و انواع پرندگان کنار آبزی از خانواده آبچلیک و سلیم‌ها در بستر تالاب هستیم.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: و یکی از کانون‌های بحرانی گردوغبار در بستر تالاب هامون جنگل بش دلبر است که این اداره جهت تثبیت گردوغبار در این نقطه برنامه مرطوب‌سازی آن را به‌وسیله ایجاد کانال آبرسانی و پمپاژ آب به نقاط بحرانی آن را دارد.
رئیس اداره محیط‌زیست زابل ادامه داد: با ورود سیلاب به تالاب هامون بهترین فرصت است که اقدام به مرطوب‌سازی بستر تالاب و رساندن آب به مناطق مستعد گردوغبار و کانون‌های بحرانی شناسایی شده نمایم.
وی افزود: باتوجه‌به ورود سیلاب‌ها و روان آب‌های منطقه پرندگان مهاجر به منطقه کشانده شده‌اند. برخی از این‌گونه‌ها به‌صورت مهاجر عبوری برای برگشت به منطقه سیبری و برخی برای گذراندن فصل تولیدمثل به تالاب هامون رسیده‌اند که این امر موجب ایجاد تنوع زیستی و چشم‌اندازی متفاوت در این پهنه اکولوژی می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟